20 czerwca 2022 roku odbył się I Okrągły Stół środowisk zaangażowanych w próbę ocalenia przed całkowitym zniszczeniem unikatowego przykładu i ostatniego reliktu wsi Łazarz sprzed jej wcielenia w granice Poznania. Kilka dni przed Okrągłym Stołem minęło 120 lat od wybudowania domu ostatniego sołtysa Łazarza Adama Jeskego – stąd jego potocznie używana przez Poznaniaków nazwa „Sołtysówka”.
I Okrągły Stół zorganizowaliśmy wspólnie ze Stowarzyszeniem „Wirtualny Łazarz” w sąsiadującym z Sołtysówką Inkubatorze Kultury „Pireus”. Udział wzięli dr Liliana Krantz – Domasławska, historyk sztuki (UAM), Jacek Maleszka, z–ca dyrektora Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków [BMKZ] w Poznaniu, Roman Modrzyński, wiceprezes Stowarzyszenia „Wirtualny Łazarz”, arch. Hugon Kowalski z pracowni „uGo”, liczna grupa radnych Rady Osiedla św. Łazarz oraz wielu mieszkańców, działaczy i profesjonalistów z Łazarza i całego Poznania. Ogromną pomoc w organizacji wydarzenia okazały radne osiedla św. Łazarz Agnieszka Michalak – Pietkiewicz i Sylwia Badzińska. Spotkanie moderował prezes Fundacji Karol Marczak.
Dr Krantz – Domasławska przedstawiła rys historyczny zabytku oraz jego znaczenia dla historycznej zabudowy ciągu ul. Głogowskiej.
Prezes Marczak omówił rolę samorządu, konserwatora – urzędnika, organizacji społecznych i działaczy w ochronie dziedzictwa Poznania oraz wskazywał na pozytywny potencjał wynikający z ich współpracy. Zwrócił również uwagę na liczne uniki, działania pozorne i niewykonywanie nakazów konserwatorskich mogące sugerować świadome dążenie właściciela do doprowadzenia budynku do ruiny. Mogłoby to utorować mu drogę do inwestycji wysokiej (wielokondygnacyjnej) w obrębie całej działki.
Dyrektor Maleszka poinformował o aktualnych działaniach urzędu. Zwrócił uwagę na pozytywny aspekt związany ze stawianiem się pełnomocników właściciela na zarządzanych kontrolach. Niestety, jak w przypadku poprzednich właścicieli, nakazy wykonywane są w minimalnym zakresie, co doprowadziło do nałożenia na spółkę właściciela grzywny w wysokości 40 tys. złotych. Przedstawiciel BMKZ odpowiadał również na liczne pytania obecnych.
Architekt Hugon Kowalski Grafiki przedstawił wstępne możliwości zagospodarowania działki dawnej Sołtysówki. Cztery warianty, które załączamy do artykułu, ukazują możliwości kreowania przestrzeni zachowując zabytkowy budynek. Być może stanie się to materiałem inicjującym dyskusję i rozmowy na temat zalet i wad każdej z opcji.
Trzy z nich to propozycje możliwie maksymalnej zabudowy wokół Sołtysówki. W zależności od formy tworzą się rożne przestrzenie publiczne, które mogą należeć do kulturalnej funkcji budynku. Nasz faworyt to wariant, który jest w linii zabudowy sąsiadujących kamienic. Jego masywna forma jest ochronną szkatułką dla historycznej bryły, podkreślając wartość budynku. Wokół szklanej kuli tworzą się powierzchnie użytkowe, które mogą dać potencjał inwestycyjny, a na tyłach zielony dziedziniec, odgrodzony od gwaru ulicy Głogowskiej.
Mamy nadzieję, że Sołtysówka doczeka się wspaniałej rewitalizacji, a otaczająca ją przestrzeń ciekawego architektonicznie uzupełnienia komercyjnego.
My nie poprzestajemy w staraniach o zachowanie „naszego” zabytku. Kolejny, II Okrągły Stół już w październiku. Dziękujemy wszystkim uczestnikom panelu!
Link do relacji ze spotkania:
https://www.facebook.com/114331024594656/videos/440880314522417
